De ernst van symptomen van een COVID-19 infectie variëren sterk tussen patiënten. Na de acute fase van een COVID-19 infectie rapporteert een deel van de patiënten aanhoudende klachten. Huidige onderzoeken richten zich met name op patiënten met een ernstig ziektebeloop die in het ziekenhuis worden opgenomen, terwijl veel minder onderzoek wordt gedaan naar de veel grotere groep patiënten met een milder ziektebeloop die uitsluitend extramuraal wordt behandeld.
In dit onderzoek werd op systematische wijze literatuur gezocht waarin informatie staat beschreven over de aard en de frequentie van aanhoudende klachten bij patiënten met een milde COVID-19 infectie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen post-acute symptomen (klachten die aanhouden na 3 weken) en long-COVID (klachten die aanhouden na 3 maanden sinds de initiële symptomen). In totaal werden 9 relevante artikelen gevonden (search uitgevoerd op 2 februari 2021). Zowel kwantitatieve studies, kwalitatieve studies, klinische lessen en case reports werden geïncludeerd.
De frequentie van aanhoudende klachten varieerde tussen de 10 en 35%. De klachten kunnen worden onderverdeeld in fysieke, mentale en sociale symptomen. Vermoeidheid was het meest beschreven symptoom. Daarnaast worden ook kortademigheid, hoesten, pijn op de borst, hoofdpijn, angst gevoelens, depressieve symptomen, geheugen problemen en verminderde reuk frequent gerapporteerd. Ook werd gevonden dat de aanhoudende klachten grote negatieve consequenties kunnen hebben voor werk en dagelijks functioneren. De wetenschappelijke kwaliteit van de geïncludeerde artikelen echter was middelmatig en met name de informatie over symptomen die aanhouden na 3 maanden was nog beperkt, omdat dit onderzoek begin 2021 werd uitgevoerd.
Concluderend: er zijn aanwijzingen dat een derde van patiënten met een milde COVID-19 infectie aanhoudende klachten ervaart na 3 weken (post-acute symptomen). Er zijn echter te weinig onderzoeksresultaten om iets te kunnen concluderen over aanhoudende klachten na 3 maanden (long-COVID). Om zorgprofessionals te ondersteunen in het begeleiden van patiënten met long-COVID is onderzoek nodig naar aanhoudende klachten na 3 maanden bij patiënten met een milde infectie, waarbij resultaten worden afgezet tegen goede referentie waarden met betrekking tot het voorkomen van de klachten in de algemene populatie.
Resultaten
Artikel: Post-acute and long-COVID-19 symptoms in patients with mild diseases: a systematic review
Betrokken medewerkers
Dit onderzoek is uitgevoerd door Sophie van Kessel, Studente Biomedische Wetenschappen, in samenwerking met Tim Olde Hartman, Peter Lucassen (beiden afdeling Eerstelijnsgeneeskunde , Radboudumc) en Ellen van Jaarsveld (AMPHI, Radboudumc).